|
|
Euroregion Pomerania od południa graniczy z Euroregionem Pro-Europa Viadrina, a od wschodu - z Euroregionem Bałtyk. Zajmuje powierzchnię ok. 41 tys. km2, zamieszkuje go ponad 3,4 mln osób, a tworzą go regiony trzech państw: Niemiec, Szwecji i Polski.
W preambule umowy założycielskiej Euroregionu opowiedziano się za przyszłym członkostwem także duńskich gmin i związków gmin.
Ze strony niemieckiej w skład Pomeranii wchodzą cztery powiaty i dwa miasta wydzielone Meklemburgii Pomorza Przedniego (Rügen, Nordvorpommern, Ostvorpommern, Uecker Randow, Stralsund i Greifswald) oraz dwa powiaty Brandenburgii (Uckermark i Barnim) - wszystkie zrzeszone w Związku Komunalnym Europaregion Pomerania.
Stronę szwedzką tworzą 33 gminy regionu Skania, tworzące Związek Gmin Skanii.
Natomiast stronę polską tworzą dwa podmioty prawne: miasto Szczecin i Stowarzyszenie Gmin Polskich Euroregionu Pomerania. Stowarzyszenie skupia obecnie większość miast i gmin województwa zachodniopomorskiego, ale proces jego poszerzania jeszcze się nie zakończył.
|
|
Euroregion Pomerania, jest najmłodszym euroregionem na polsko-niemieckim pograniczu i pierwszym łączącym polskich i skandynawskich partnerów poprzez Bałtyk.
Idea powołania Euroregionu Pomerania pojawiła się na początku 1992 r., a w latach 1992-1995 prowadzono rozmowy dwustronne - z udziałem gmin polskich i niemieckich - oraz czterostronne: z przedstawicielami gmin szwedzkich i duńskich w charakterze obserwatorów.
Mimo deklaracji Polski i Niemiec o konieczności powołania czterostronnego Euroregionu Pomerania, w lutym 1994 r. podpisano dwustronne Porozumienie o ponadgranicznej współpracy pomiędzy Komunalnym Związkiem Celowym Gmin Pomorza Zachodniego "Pomerania", a Związkiem Komunalnym Europaregion Pomerania.
Toczącym się rozmowom w sprawie powołania Euroregionu towarzyszył proces tworzenia struktur. W czerwcu 1992 r. powstał w Niemczech Związek Komunalny Europaregion Pomerania (Kommunalgemeinschaft Europaregion Pomerania e.V.) z siedzibą w Pasewalku, grupujący 10 powiatów i 3 miasta Meklemburgii-Pomorza Przedniego i Brandenburgii. Miał w swej strukturze 10 grup roboczych ds. współpracy transgranicznej w różnych dziedzinach.
Po stronie polskiej, na przełomie 1992 i 1993 r. Sejmik województwa szczecińskiego opracował koncepcję współpracy w ramach przyszłego Euroregionu Pomerania i przygotował projekt statutu związku celowego gmin. Członkami-założycielami była część gmin województwa szczecińskiego.
W grudniu 1995 roku, w szczecińskim Zamku Książąt Pomorskich podpisano polsko-niemiecką Umowę o utworzeniu Euroregionu Pomerania. Jej sygnotariuszami byli: prezydent Szczecina, prezydent niemieckiego Związku Komunalnego Europaregion Pomerania i przewodniczący polskiego Komunalnego Związku Gmin Pomorza Zachodniego "Pomerania".
Szczecin nie wszedł w skład Komunalnego Związku Celowego Gmin Pomorza Zachodniego "Pomerania", ale zawarł z nim porozumienie o wspólnym działaniu na rzecz utworzenia Euroregionu. Zgodnie z tym dokumentem, miasto to miało połowę polskich głosów w Radzie Euroregionu i 25 proc. wszystkich głosów w strukturach Euroregionalnych.
Na początku 1998 roku Euroregion Pomerania rozszerzył się o trzeciego partnera, bo - po reformie administracyjnej z 1997 roku - dwa szwedzkie okręgi (województwa): Kristianstad i Malmöhus połączone w jeden: Skane (Skania) skierowały formalny wniosek szwedzkiego Związku Gmin Skanii (Kommunförbundet Skane) o przyjęcie go do Euroregionu.
|
|
Na terenie Euroregionu, między województwem zachodniopomorskim, a niemieckimi i szwedzkimi partnerami należącymi do Unii Europejskiej, funkcjonuje 5 drogowych przejść granicznych, 4 pieszo-rowerowe (w tym 3 dla małego ruchu granicznego), 8 morskich, 3 rzeczne, 1 kolejowe i 1 lotnicze.
Celem współpracy jest "podejmowanie wspólnych działań dla równomiernego i zrównoważonego rozwoju regionu oraz zbliżenia mieszkańców i instytucji po obu stronach granicy".
Cel ten ma być realizowany przede wszystkim poprzez: podnoszenie poziomu życia obywateli poprzez wspólne wspieranie inwestycji i programów gospodarczych, szkoleń zawodowych i programów zmierzających do likwidacji bezrobocia; popieranie idei jedności europejskiej i międzynarodowego zrozumienia; współpracę i wymianę grup zawodowych, naukowych, kulturalnych, środowisk młodzieżowych - zwłaszcza form sprzyjających lepszemu poznaniu społeczności zamieszkujących regiony graniczne; utrzymanie oraz poprawę stanu środowiska naturalnego; poprawę gospodarki rolnej i leśnej; budowanie oraz dostosowanie infrastruktury do potrzeb ruchu granicznego i regionalnego; rozwój współpracy gospodarczej; wymianę know-how i transfer technologii; budowę kompleksowego systemu informacji w celu wymiany danych w Euroregionie; rozwój koordynowanego transgranicznego planowania przestrzennego; współpracę w zakresie likwidacji pożarów i klęsk żywiołowych oraz w sytuacjach awaryjnych, a także porzez wspieranie rozwiązywania problemów przejść granicznych.
W Euroregionie Pomerania na co dzień współpracują ze sobą polskie i niemieckie służby mundurowe: policja, celnicy, straże graniczne, straże pożarne (np. OSP z Kołbaskowa, Smolęcina i Penkun), prokuratorzy i sędziowie. Współpracują również administracje rządowe, urzędy pracy i związki zawodowe po obu stronach granicy.
Od jesieni 1999 roku organizowane są wspólne polsko-niemieckie patrole straży granicznych. Współpraca polega też na wymianie informacji o tendencjach w ruchach migracyjnych, o transportach towarów znacznej wartości (m.in. alkoholu, papierosów, sprzętu RTV) oraz broni, amunicji i materiałów wybuchowych. Prowadzi się również wspólne szkolenia, a na przejściu granicznym Pomellen-Kołbaskowo działa polsko-niemieckie Biuro Kontaktowe Służb Celnych.
W wyniku dwustronnej współpracy poszerzono przygraniczny pas gmin, na którym obowiązują przywileje małego ruchu granicznego. Transgraniczną komunikację ułatwiło również przedłużenie linii Uznamskiej Kolei Kąpieliskowej (Usedomer Bäder-Bahn) do granicy polskiej w Świnoujściu.
W ramach współpracy straży pożarnych przewiduje się wzajemną pomocy podczas katastrof i klęsk żywiołowych.
Przykładem współpracy planistów jest przygotowywana od kilku lat wspólna koncepcja rozwoju przestrzennego wysp Usedom/Uznam i Wolin, zakładająca obok wspólnej infrastruktury i gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej i turystycznej, również m.in. wspólną polsko-niemiecką szkołę średnią, integracyjne imprezy kulturalno-sportowe i wydawnictwa promocyjne.
W ramach porozumienia o współpracy pomiędzy NSZZ "Solidarność" Pomorza Zachodniego i DGB Meklemburgii-Pomorza Przedniego odbyła się m.in. konferencja poświęcona problemom rynku pracy w regionie i możliwościom stworzenia transgranicznego rynku pracy.
|
|
|
|